Dbanie o komfort pupila to nie tylko zaspakajanie jego potrzeb fizycznych, ale również troska o jego emocje i zachowanie. Te z kolei mogą okazać się nie lada wyzwaniem, zwłaszcza dla niedoświadczonych właścicieli. Zdarza się, że z niektórymi manierami psa nie jesteśmy w stanie poradzić sobie w pojedynkę. W takiej sytuacji warto zgłosić się do psiego behawiorysty, który pomoże nam uporać się z kłopotliwym usposobieniem pupila. Kim jest i czym dokładnie zajmuje się psi behawiorysta?
Behawioryzm
Behawioryzm to kierunek psychologiczny, który ukształtował się na początku ubiegłego stulecia. Przyczyną powstania nurtu był rosnący sprzeciw wobec tradycyjnych form psychologii, wspierany przez badania Pawłowa i Thorndike’a oraz teorię ewolucji Darwina. Ich prace skłoniły naukowców do przeanalizowania wpływu środowiska na zachowanie organizmów żywych. Za ojca behawioryzmu uważa się Johna B. Watsona, który głosił, że różnice zachodzące między ludźmi lub zwierzętami uwarunkowane są czynnikami środowiskowymi, a ich zachowanie ma charakter reakcyjny.
Psi behawioryzm to nauka interdyscyplinarna. Wykorzystuje dorobek zarówno psychologii, jak i biologii, etologii i medycyny weterynaryjnej. Zdarza się, że behawiorysta mylony jest z psim psychologiem, Są to jednak różne profesje – ten ostatni skupia się na stanach wewnętrznych pupila, w tym psychoanalizie i procesach poznawczych. Psi behawiorysta analizuje zachowanie czworonoga, uwzględniając jego potrzeby i emocje oraz czynniki środowiskowe. W jego gestii leży przewidywanie, kontrola i wyjaśnianie zachowania psa oraz leczenie problemów behawioralnych.
Praca behawiorysty dla psów
Zakres działania psiego behawiorysty jest bardzo szeroki. Tak jak lekarz i psycholog, behawiorysta musi umiejętnie dostosować swoją wiedzę i doświadczenie do potrzeb zwierzęcego pacjenta. Te z kolei bardzo się od siebie różnią, ponieważ każdy pies niesie ze sobą inny bagaż doświadczeń. Pracę behawiorysty znacznie ułatwia młody wiek czworonoga, jednak nie jest on warunkiem koniecznym do skutecznego leczenia problemów behawioralnych. Zmiana niepokojącego zachowania możliwa jest na każdym etapie, ale tylko przy odpowiednim zaangażowaniu opiekunów.
Przy rozważaniu skorzystania z usług eksperta należy jednak pamiętać, że nie wszystkie maniery trzeba leczyć. Jak każda żywa istota, pies ma swój charakter i temperament. Chociaż te mogą być problematyczne dla właściciela, niekoniecznie powodują dyskomfort samego pupila. Wszelkie wątpliwości należy natomiast skonsultować ze specjalistą. Psi behawiorysta dokładnie przyjrzy się zaistniałej sytuacji i zdecyduje o konieczności leczenia.
Co robi psi behawiorysta? Jaką pełni rolę?
Rolą psiego behawiorysty jest rozpoznanie czynników negatywnie wpływających na zachowanie zwierzęcego pacjenta. Co ważne, zwraca on uwagę na okoliczności, które dla nieświadomego opiekuna wcale nie muszą wydawać się przyczyną problemów czworonoga. W trakcie leczenia często dopytuje o podstawowe kwestie, takie jak dieta psa. Tak jak u ludzi, niekompletne i nieodpowiednio zbilansowane posiłki mogą wpływać na rozwój niepożądanych dolegliwości, na przykład zaburzeń nastroju. Te z kolei szkodzą nie tylko zdrowiu psychicznemu zwierzęcia, ale wpływają również na komfort opiekunów. Behawiorysta sprawdza, czy psi pacjent nie przyjmuje leków, które mogą powodować kłopotliwe zachowanie. Zwraca także uwagę na alergie i inne schorzenia natury medycznej, ponieważ te mogą powodować rozdrażnienie podopiecznego.
Psi behawiorysta proponuje plan modyfikacji warunków środowiskowych psa, zwracając uwagę na możliwości opiekunów i charakterystykę ich otoczenia. Obejmuje on techniki redukujące napięcie emocjonalne psa, na przykład pozbycie się czynników powodujących stres, zmianę najbliższego otoczenia oraz zaspokojenie (często podstawowych) potrzeb zwierzęcia. Komfort psa to nie tylko ciepłe posłanie i zdrowe posiłki, ale również obecność innych zwierząt i stosunek domowników do czworonoga. Zdarza się, że behawiorysta proponuje zastosowanie technik pomocniczych, w tym podawanie suplementów diety lub innych preparatów. Tę formę leczenia konsultuje jednak z lekarzem weterynarii i z nim kontroluje reakcję psa.
Praca behawiorysty polega na wdrożeniu starannie przygotowanego planu w życie. W praktyce oznacza to nauczenie opiekunów obchodzenia się ze zwierzęciem, w tym zademonstrowania technik kształtujących jego prawidłowe zachowanie. Psi behawiorysta nie zajmuje się tylko zwierzęciem, pracując głównie z jego opiekunami. Prezentuje im, jak należy postąpić w razie wystąpienia niepożądanego zachowania zwierzęcia. Rolą psiego behawiorysty jest bowiem wypracowanie odpowiedniej komunikacji z psem. Monitoruje on przebieg terapii, kontroluje pracę opiekunów i modyfikuje leczenie zgodnie z pojawiającymi się potrzebami.
Jak skorzystać z pomocy psiego behawiorysty?
„Psy nie są całym naszym życiem, ale sprawiają, że nasze życie jest całe” – powiedział kiedyś amerykański fotograf Roger Caras. Rzeczywiście, dla niektórych z nas stanowią nieodłączny element codzienności i źródło szczerej przyjaźni. Zdarzają się jednak momenty, gdy podopieczni sprawiają bardzo dużo nieprzyjemności i kłopotów. W takiej sytuacji musimy zadbać o zdrowie zależnych od nas istot. Poniżej prezentujemy problemy, z którymi warto zgłosić się do psiego behawiorysty.
Wzmożona agresja – to poważny kłopot, który komplikuje stosunki między psem a domownikami. Zachowania czworonoga są nieprzewidywalne i stanowią zagrożenie dla innych zwierząt i ludzi. Jego reakcje są nieadekwatne do sytuacji i często kończą się atakiem.
Nadmierna lękliwość – zdarza się, że pies jest niepewny i wycofany, a na każdym kroku towarzyszy mu obawa i napięcie. To utrudnia funkcjonowanie zarówno pupila, jak i jego właścicieli, którzy muszą uważać na wykonywane gesty i nadmierny hałas.
Lęk separacyjny – objawia się szczekaniem, wyciem i piszczeniem, gdy opiekun zostawia psa samego. Płacz pupila w czasie rozłąki z człowiekiem jest uciążliwy nie tylko dla psychiki zwierzęcia, ale również sąsiadów.
Wycofanie – pies jest niechętny do zabawy i unika kontaktu z człowiekiem i innymi pupilami. Zamyka się w sobie, a to przyczynia się do kumulowania się stresu i powstawania nowych lęków.
Przesadzone reakcje na bodźce – problem może objawiać się podczas spacerów. Pies zaczyna ciągnąć i gryźć smycz, szczekać na przechodniów i warczeć na uliczne obiekty. Ilość trudnych bodźców, takich jak hałas, przejeżdżające samochody i piszcząca sygnalizacja świetlna powodują rozdrażnienie psa i problemy emocjonalne.
Wahania nastrojów – nagłe zmiany w zachowaniu czworonoga mogą być objawem pojawiającej się depresji. Jeżeli pies z radosnego i aktywnego pupila w ciągu kilku minut zmienia się w smutne i przygnębione zwierzę, problem powinniśmy zasygnalizować behawioryście.
Należy pamiętać, że im wcześniej zgłosimy się do behawiorysty, tym skuteczniejsze będzie leczenie naszego ulubieńca.