Kwestia kagańca dla psa jest nie tylko kontrowersyjna, ale również nieoczywista. Chociaż zazwyczaj opiekunom krępowanie mordki czworonoga kojarzy się z robieniem krzywdy, istnieją sytuacje, w których należy sięgnąć po to akcesorium. Czasami obliguje nas do tego samo prawo! Kiedy pies musi mieć kaganiec? Jakie przepisy nakładają na nas obowiązek założenia kagańca psu?
Po co psu kaganiec?
Kaganiec jest często uważany za narzędzie deprymujące zwierzę, jednak jego rola nie jest pozbawiona pozytywnego znaczenia. Wbrew utartemu przekonaniu społeczeństwa, przedmiot ten nie jest przeznaczony tylko dla ras uznawanych za agresywne. Psi lekarze i behawioryści podkreślają, że kaganiec to jeden z elementów wyposażenia, z którym każdy pies powinien zostać – w mniejszym lub większym stopniu – zaznajomiony. Przyzwyczajenie do niego czworonoga będzie miało duże znaczenie w nagłych sytuacjach, które zmuszą nas do użycia kagańca. Wtedy pupil uniknie poważnego stresu i dyskomfortu.
Kaganiec zapewnia bezpieczeństwo otoczeniu w przypadku zwierząt agresywnych lub niewytresowanych. Czasami nie chodzi o samego pupila i jego usposobienie, ale komfort psychiczny przebywających w jego obecności osób. Nie każdy lubi psy, tym bardziej nie każdy je rozumie. Niechęć niektórych ludzi wynika również z przykrych doświadczeń z czworonogami. Obawa i wygoda osób trzecich są determinantą uchwalanych przepisów, które w określonych przypadkach obligują właścicieli do założenia psu kagańca.
Sytuacje, w których pies musi mieć kaganiec
Niewielu właścicieli wie, kiedy kaganiec na mordce pupila jest obligatoryjny. Należy przy tym pamiętać, że niedostosowanie się do przepisów może grozić grzywną w wysokości nawet 5 tysięcy złotych. Istnieją także okoliczności, w których prawo nie wymaga założenia psu tego akcesorium, ale odpowiedzialny opiekun z własnej inicjatywy powinien zadbać o bezpieczeństwo zarówno swojego przyjaciela, jak i pozostałych osób. Kiedy pies musi nosić kaganiec?
Regulacje prawne
Polski porządek prawny nie zawiera ogólnych przepisów, które nakazywałyby zakładanie zwierzęciu kagańca. Należy przy tym zwrócić uwagę na art. 77 Kodeksu wykroczeń:
§ 1. Kto nie zachowuje zwykłych lub nakazanych środków ostrożności przy trzymaniu zwierzęcia, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny do 1000 złotych albo karze nagany.
§2 Kto dopuszcza się czynu określonego w § 1 przy trzymaniu zwierzęcia, które swoim zachowaniem stwarza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia człowieka podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.
Żaden z przepisów nie porusza bezpośrednio kwestii kagańca. Polski ustawodawca wstrzymał się od nałożenia ustawowego obowiązku używania tego przedmiotu, mówiąc jedynie o zwykłych lub nakazanych środkach ostrożności. Zrezygnował także z podania definicji legalnej tych sformułowań, jednak ich interpretację rozwinęło orzecznictwo.
Bydgoski sąd administracyjny scharakteryzował zwykłe środki ostrożności jako „naturalne dla danego gatunku, uzależnione od jego cech osobniczych i potencjalnego zagrożenia”. Właściciel jest zatem zobligowany jedynie do panowania nad czworonogiem w taki sposób, aby nie stanowił zagrożenia dla osób trzecich. Wytycznymi są tutaj rozsądek opiekuna i posłuszeństwo zwierzaka. U grzecznego i wytresowanego psa kaganiec nie będzie więc potrzebny, ale w przypadku psa agresywnego, niepoprawnie wytresowanego, może okazać się zwykłym środkiem ostrożności.
Nakazane środki ostrożności określają przepisy lokalne. Niektóre samorządy wprowadzają bardzo surowe regulacje dotyczące wyprowadzania psów, nakazując właścicielom zakładanie im kagańca. Zbyt restrykcyjne przepisy są jednak skutecznie kwestionowane i uchylane przez sądy. Przed zabraniem psa na spacer warto sięgnąć do uchwał gminy oraz regulaminów utrzymania porządku i czystości. Akty te wskazują, kiedy opiekunowie mają obowiązek korzystać z kagańca na terenie danej jednostki administracyjnej oraz określają wysokość grzywny.
Nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów może wiązać się z surowymi konsekwencjami. Należy pamiętać, że ukarana mandatem może zostać każda osoba, która faktycznie zwierzę trzyma. Oznacza to, że jeżeli regulacje nakazują założenie psu kagańca, za niedopełnienie obowiązku odpowiada ten, kto sprawuje nad nim opiekę. Kara może spotkać więc nie tylko właściciela, ale również tymczasowego opiekuna, który w danym momencie się nim zajmuje.
Komunikacja miejska
Niektóre miejsca indywidualnie regulują kwestię kagańca. Własne przepisy mogą uchwalić między innymi hotele, parki i restauracje. Spójne w całej Polsce są natomiast regulaminy przewozu psów w transporcie publicznym. Obowiązuje w nim kategoryczny zakaz trzymania czworonogów na siedzeniach. Psy muszą znajdować się w specjalnym transporterze. Opiekunowie, którzy nie dysponują tym elementem wyprawki, zobowiązani są do trzymania pupila na smyczy i skorzystania z kagańca. Warto przy tym pamiętać, że przepisy nie różnicują pupili ze względu na rasę, a kaganiec musi mieć założony zarówno sznaucer miniaturowy, jak i amerykański pit bull terrier.
Kaganiec dla psiego degustatora
Kaganiec zapewnia bezpieczeństwo również samym psom. Zdarza się, że nasze pupile korzystają ze spacerów w sposób, który może zagrażać im brzuchom. Chodzi tu przede wszystkim o prawdziwych koneserów i wszystkożerców, którzy gustują w porzuconych papierkach i gnijących na trawie kasztanach. Właściciele, którzy zdają sobie sprawę ze skłonności degustatorskich czworonoga, powinni przemyśleć założenie mu kagańca. Przedmiot ten może zapobiec ewentualnemu zatruciu psa lubującego się w ulicznych odpadach.
Wizyta u weterynarza
Wizyta u psiego lekarza może wiązać się z koniecznością założenia kagańca. Zazwyczaj pamiętają o tym właściciele ras niebezpiecznych (między innymi rottweilerów i buldogów amerykańskich), którzy akcesorium mają zawsze przy sobie. Problem pojawia się w przypadku psów z natury łagodnych, których opiekunowie kategorycznie odmawiają skrępowania mordki zwierzęcia. Należy pamiętać, że nawet najgrzeczniejsze czworonogi mogą różnie zareagować na ból spowodowany na przykład oczyszczaniem rany. Zdarza się, że zachowują się niespokojnie, a to może prowadzić nawet do zaatakowania psiego lekarza. Warto zadbać o jego bezpieczeństwo i komfort leczenia.
Pies myśliwy
Niektóre czworonogi nie mają psich kolegów, inne akceptują tylko takich. Nawet najłagodniejsze rasy potrafią szczerze nienawidzić innych zwierząt, zwłaszcza tych mniejszych, które można gonić i gryźć. Opiekunowie, którzy zdają sobie sprawę z myśliwskich tendencji czworonoga, powinni uniemożliwić mu zagryzanie kur czy kaczek, zakładając na spacerach kaganiec. W każdej z wyżej wymienionych sytuacji trzeba pamiętać o odpowiednim doborze akcesorium, bowiem komfort czworonoga to kwestia pierwszorzędna.